فرآیند مونتاژ برد الکترونیکی بدون انجام لحیم کاری انجام نمی‌شود. لحیم کاری یکی از ارکان اصلی در روند تولید برد‌های الکترونیکی است، در لحیم کاری از مواد مختلفی استفاده میشود که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. یکی از موادی که در پروسه‌ی لحیم کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد فلاکس (flux) است. در این مقاله قصد داریم درباره‌ی فلاکس، انواع و کاربرد‌های آن صحبت کنیم پس تا انتهای این مقاله همراه آوند الکترونیک باشید.
ماده فلاکس چیست؟
ماده فلاکس (flux) یک مادهی شیمیایی است که برای حذف اکسید، تمیز‌کاری و کمک به لحیم کاری برد‌های الکترونیکی از آن استفاده میشود. مادهی فلاکس جزو ماده‌های ضروری برای لحیم کاری است و می‌تواند باعث شود تا پروسه‌ی لحیم کاری به صورت قابل اطمینانی انجام شود. به ماده فلاکس روغن لحیم نیز می‌گویند. این ماده در انواع لحیم کاری کاربرد دارد و بسته به نوع برد و روش لحیم کاری از انواع مختلف این ماده استفاده میشود.
انواع ماده فلاکس (flux)
مادهی فلاکس انواع مختلفی دارد اما به صورت کلی می‌توان آن را به ۲ دستهی ماده فلاکس فعال و غیر فعال تقسیم کرد که در ادامه هر کدام از انواع ماده فلاکس را توصیح می‌دهیم.
انواع فلاکس (flux)
ماده فلاکس فعال (active flux)
این نوع ماده فلاکس رایج‌ترین و پرکاربرد‌ترین نوع فلاکس است. این ماده حاوی ترکیبات شیمیایی‌ای است که باعث حذف اکسید‌ها و بهبود فرآیند لحیم کاری میشود. فلاکس فعال به ۲ صورت خمیر و مایع در بازار موجود است. فلاکس فعال خود به ۲ دستهی اصلی تقسیم بندی میشود که در ادامه این دسته بندی‌ها و کاربردشان را بیان می‌کنیم.
فلاکس حاوی رزین
این ماده فلاکس در ترکیبات خود رزین دارد که این رزین معمولا منشا طبیعی دارد و از درختان کاج استخراج میشود. ویژگی اصلی فلاکس حاوی رزین، غیر خورنده بودن آن است. این ماده به علت استفاده از رزین طبیعی در ساختارش برد‌ها و قطعات الکترونیکی را نمی‌خورد و به عنوان یک مادهی ایمن برای پاک کردن اکسید‌ها از سطح برد شناخته میشود.
فلاکس‌های بدون نیاز به پاک کننده
معمولا بعد از استفاده از فلاکس‌ها این ماده را از سطح برد پاک می‌کنند و سپس فرآیند لحیم کاری را روی برد انجام می‌دهند. فلاکس‌های بدون نیاز به مادهی پاک کننده نیازی به پاک شدن از روی برد ندارند و همین موضوع باعث افزایش سرعت لحیم کاری میشود. از این فلاکس‌ها معمولا برای مونتاژ انبوه برد‌های الکترونیکی استفاده میشود زیرا باعث صرفه جویی قابل توجهی در زمان و هزینه‌ی مونتاژ می‌شوند.
ماده فلاکس غیرفعال
فلاکس غیرفعال معمولا دارای ترکیبات شیمیایی نیست و نبود ترکیبات شیمیایی در آن باعث میشود که این ماده در حالت عادی باعث واکنش خاصی نشود. زمانی که به فلاکس فعال حرارت داده میشود یا در معرض مادهی لحیم قرار می‌گیرد این ماده باعث حذف اکسیدهای پیش آمده در برد میشود. فلاکس‌های غیرفعال طبق نوع انحلالشان به ۲ دستهی حلال و قابل انحلال در آب تقسیم بندی می‌شوند.
فلاکس حلال
فلاکس حلال معمولا در زمان‌هایی استفاده میشود که استفاده از فلاکس فعال مضر است و می‌تواند باعث آسیب به برد شود مثل: کاربرد‌های پزشکی. از این فلاکس برای از بین بردن اکسید‌ها و تمیز کردن برد استفاده میشود و به صورت خمیری و مایع قابل خریداری می‌باشد. ویژگی این فلاکس خشک شدن سریع آن است، این ویژگی باعث سرعت بخشیدن به فرآیند لحیم کاری میشود و در هزینه‌های مونتاژ برد صرفه جویی می‌کند.
فلاکس حلال در آب
فلاکس حلال در آب نوع دیگری از فلاکس غیر فعال است که وظیفه‌ی آن نیز مثل فلاکس حلال تمیز کردن برد است. از این فلاکس معمولا برای لحیم‌کاری‌های الکترونیکی در فضای باز استفاده میشود. برای استفاده از فلاکس حلال در آب باید این ماده را در میزان مشخصی آب حل کرد و سپس برد را به آن آغشته کرد تا این ماده اکسیدهای برد را پاک کند. فلاکس حلال در آب برای محیط زیست هیچ خطری ایجاد نمی‌کند همچنین برای تماس با آن برای انسان هیچ خطری ندارد.
مزایای استفاده از فلاکس
استفاده از فلاکس مزایایی دارد که بهتر است آن‌ها را بشناسیم این مزایا عبارتند از:
- بهبود فرآیند لحیم کاری: از آنجایی که فلاکس‌ها باعث تمیز کردن برد می‌شوند و اکسیدهای برد را از روی سطح پد برد و قطعات پاک می‌کند باعث میشود مایع لحیم بهتر روی برد جریان پیدا کند. این امر باعث بالا رفتن کیفیت لحیم کاری میشود و نقاط جوش بهتری را به ارمغان می‌آورد.
- کاهش خطر شوک‌های گرمایی: ماده فلاکس با پاک کردن سطوح و خاصیت ضد اکسیدی و همچنین ویژگی شیمیایی کاهنده‌ی آن باعث میشود که تحمل برد در برابر شوک‌های حرارتی افزایش یابد.
از مزایای استفاده از فلاکس بهبود فرآیند لحیم کاری است
سیمهای لحیم حاوی فلاکس
بسیاری از سیمهای لحیمی که در بازار هستند در خود مادهی فلاکس دارند تا هم از به وجود آمدن اکسید‌ها جلوگبری کنند و هم کیفیتی اتصال بالا‌تری را ارائه دهند. این سیم‌ها همانند تصویر زیر از مادهی فلاکس استفاده می‌کنند با استفاده از این سیم‌ها دیگر نیازی نیست که قبل از لحیم کاری به برد مادهی فلاکس بزنید. از آنجایی که از سیم لحیم معمولا در مونتاژ برد الکترونیکی به روش دستی استفاده میشود در مونتاژ اتوماتیک پیش از لحیم کاری از مادهی فلاکس استفاده می‌کنند.
سیمهای لحیمی که در لایه‌ی میانی خود حاوی ماده فلاکس هستند
شستشوی ماده فلاکس از روی برد
بعد از آغشته کردن برد به مادهی فلاکس لازم است تا بقایای مادهی فلاکس از روی برد پاک شود. این موضوع بستگی به نوع فلاکس استفاده شده دارد و تمامی فلاکس‌ها نیاز به شستشو ندارند. شستشوی ماده فلاکس از روی برد به وسیله‌ی حلال‌هایی که دارد انجام میشود تا هم مادهی فلاکس از برد پاک شود و هم آسیبی به PCB وارد نشود.
ماده فلاکس؛ عنصری حیاتی در لحیم کاری برد‌های الکترونیکی
مادهی فلاکس به عنوان یک مادهی ضروری در پروسه‌ی لحیم کاری بسیار حائز اهمیت است و شناخت این ماده و استفاده‌ی درست از انواع آن باعث بالا بردن کیفیت لحیم کاری و بالا رفتن مقاومت برد میشود. ما در تیم آوند الکترونیک با در اختیار داشتن انواع ماده‌های فلاکس و متخصصان مجرب، در پروسه‌ی مونتاژ برد‌های الکترونیکی شما از مادهی فلاکس مناسب استفاده می‌کنیم تا بهترین کیفیت لحیم را برای شما به ارمغان بیاوریم. از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.
